Ο ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΟΣ ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ

 

Διάλεξη του ΑΝΔΡΕΑ Γ. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ

Στο Πανεπιστήμιο COMPLUTENSE,

“Τι σημαίνει ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟΣ σήμερα;”

Εισαγωγή

Το γεγονός ότι επέλεξα ως θέμα της σημερινής μου διάλεξης «Τι σημαίνει Σοσιαλισμός σήμερα», αντικατοπτρίζει την πεποίθησή μου –πεποίθηση που συμμερίζονται πολλοί, αν όχι όλοι οι σοσιαλιστές- ότι βρισκόμαστε και πάλι σε αναζήτηση της ταυτότητάς μας. Αυτό δεν πρέπει να μας εκπλήσσει. Η ξαφνική και απόλυτη κατάρρευση αυτού που κατέληξε να ονομάζεται «υπαρκτός σοσιαλισμός», έβαλε τέλος σε όλες τις αυταπάτες που αφορούσαν στην βιωσιμότητα αυτού του τύπου του συστήματος. Αλλά έβαλε επίσης τέλος, στην απατηλή ελπίδα, ότι η κατάρρευση του συστήματος θα μπορούσε σταδιακά –και μέσω μεταρρυθμίσεων, να επιφέρει ένα κοινωνικό σχηματισμό, που θα μπορούσε να ονομασθεί «σοσιαλιστικός». Νομίζω πως η αλήθεια, η σκέτη αλήθεια, είναι ότι το μοντέλο «σοβιετικού τύπου» είναι νεκρό και επί πλέον, ότι οι παρούσες πολιτικές ηγεσίες των χωρών αυτών επέλεξαν το δρόμο που οδηγεί στον καπιταλισμό.

Αυτό θέτει το ερώτημα: Είναι ο Καπιταλισμός η μόνη εναλλακτική λύση στον «σοσιαλισμό» του σοβιετικού μοντέλου; Η απάντησή μου είναι αρνητική: Όντως, υπάρχει χώρος για σοσιαλιστικό όραμα, καθώς επίσης για σοσιαλιστικές πολιτικές. Αλλά ποιες είναι οι δυνατότητες για τη δόμηση μιας σοσιαλιστικής κοινωνίας; Εδώ η απάντηση είναι πολύ πιο σύνθετη. Είναι το ερώτημα-κλειδί αυτής της διάλεξης.

Το σοβιετικό μοντέλο

Ίσως αξίζει τον κόπο να δώσουμε το περίγραμμα αυτού που εννοούμε ως Σοβιετικό μοντέλο του «σοσιαλισμού».

ü Χαρακτηρίζεται από μια διατεταγμένη οικονομία.

ü Από σχεδόν ολοσχερή καταστολή της αγοράς.

ü Και από ένα μονοπώλιο πολιτικής εξουσίας, που περιλαμβάνει απόλυτο έλεγχο πληροφοριών και επικοινωνιών. Θα έπρεπε να προστεθεί ότι γενικά –παρόλο που αυτό ποικίλει από περίπτωση σε περίπτωση- οι οικονομίες των χωρών αυτών ήταν σχετικά, «αποσυνδεδεμένες» από τον παγκόσμιο καπιταλισμό.

Η κατάρρευση των καθεστώτων αυτών δεν προήλθε από μια ήττα σε πόλεμο ή εξαιτίας μιας γνήσιας λαϊκής εξέγερσης. Κατέρρευσαν «εκ των ένδον». Καθώς η «αποσύνδεσή» τους με την Δύση (Παγκόσμιος Καπιταλισμός) παραχωρούσε τη θέση της, όλο και περισσότερο, σε σημαντικές «συνδέσεις». Με άλλα λόγια: Τα καθεστώτα κατέρρευσαν όταν ανέπτυξαν ουσιαστικές επαφές με τον παγκόσμιο Καπιταλισμό. Νέες τεχνολογίες, εντυπωσιακά υψηλότερη παραγωγικότητα και ανταγωνιστικότητα, ελκυστικά καταναλωτικά αγαθά –το πακέτο που προσφέρθηκε από τη Δύση- μετατράπηκε σε Δούρειο Ίππο. Ένα Δούρειο Ίππο που με μεγάλη ταχύτητα υπέσκαψε αυτά τα καθεστώτα.

Αξίζει τον κόπο να σημειωθεί ότι ο «σοσιαλισμός» σοβιετικού τύπου –παρά τον αυστηρά κεντρικό σχεδιασμό του, δεν τα κατάφερε καλύτερα από τον Καπιταλισμό, ακόμη και σε τομείς που πραγματικά μπορούσε να επιτύχει. Αναφέρομαι στην τεράστια καταστροφή του περιβάλλοντος, που προήλθε από το πρόγραμμα της εκβιομηχάνισης. Κατά κάποιο τρόπο μιμήθηκε και αναπαρήγαγε πολλές από τις υπερβολές του καπιταλισμού, που τον χαρακτήριζαν στα αρχικά στάδια της ανάπτυξής του.

Μερικοί οδηγήθηκαν στο χαρακτηρισμό των κοινωνιών του «υπαρκτού σοσιαλισμού» ως κοινωνιών «κρατικού καπιταλισμού». Αυτό αναμφίβολα είναι λάθος. Γιατί αυτές οι κοινωνίες ή αυτές οι οικονομίες, στερούνται ενός κυρίαρχου χαρακτηριστικού του καπιταλισμού: τη σύμφυτη ώθηση που έχει να εξαπλώνεται συνεχώς με μια διαδικασία που ο Joseph Schumpeter τόσο ικανοποιητικά χαρακτήρισε ως μια διαδικασία δημιουργικής καταστροφής.

Με άλλα λόγια, αυτό που προέκυψε μετά το τέλος του ψυχρού πολέμου, δηλαδή, η ενοποίηση της Γερμανίας, η διάλυση του Συμφώνου της Βαρσοβίας, η απόσυρση του Σοβιετικού στρατού από την κεντρική και την ανατολική Ευρώπη, η κατάρρευση των παλαιών καθεστώτων της Ανατολικής Γερμανίας, της Ουγγαρίας, της Τσεχοσλοβακίας, της Πολωνίας, της Ρουμανίας, της Βουλγαρίας – και τώρα της Αλβανίας, ισοδυναμεί με μια ολοσχερή ήττα σε ένα «Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο», που ποτέ δεν έγινε.

Η νίκη πρέπει να αποδοθεί στη διαρκή επανάσταση, που είναι η πεμπτουσία του καπιταλισμού. Πιο συγκεκριμένα, πρέπει να αποδοθεί σε νέες τεχνολογίες που αναπτύχθηκαν στα τρία μητροπολιτικά κέντρα – τις ΗΠΑ, τη Δυτική Ευρώπη και φυσικά, την Ιαπωνία. Τεχνολογίες, που συμβαδίζουν με την επανάσταση στον αυτοματισμό, στην πληροφόρηση και στις επικοινωνίες. Στην πραγματικότητα αποτελούν την Τρόικα, που ξεπερνώντας τα εθνικά σύνορα, εξαπλώνεται παγκόσμια και οδηγεί στην διεθνοποίηση της αγοράς.

Ποια είναι η όψη της Σοβιετικής Ένωσης και των πρώην συμμάχων της; Από σοβαρές πηγές εξάγονται οι παρακάτω υπολογισμοί:

Η Πολωνία, η Ουγγαρία και η Τσεχοσλοβακία θα χρειασθούν περίπου 10 χρόνια για να φθάσουν το 70% του παρόντος κατά κεφαλή εισοδήματος της Δυτ. Γερμανίας.

Η Ρουμανία και η Βουλγαρία θα χρειασθούν περίπου 20 χρόνια και τελικά η Σοβιετική Ένωση θα χρειασθεί 50 χρόνια για να φθάσει τον ίδιο στόχο. Και όλα αυτά, υπό την προϋπόθεση μιας ομαλής πορείας, χωρίς παλινδρομήσεις, εμφύλιους πολέμους ή διάσπαση της Σοβιετικής Ένωσης.

Υπήρξαν προσδοκίες, ότι πέρα από τον δρόμο της ελεγχόμενης οικονομίας και της μονοπώλησης της εξουσίας από τα κομμουνιστικά κόμματα μια γνήσια σοσιαλιστική εναλλακτική λύση θα είχε επιλεγεί. Ένας σοσιαλιστικός σχηματισμός που θα συνδύαζε την πολιτική δημοκρατικοποίηση, την μικτή οικονομία, με ένα συγκεκριμένο και σημαντικό ρόλο του δημόσιου τομέα, τον κοινωνικό τομέα με ένα δυναμικό ιδιωτικό τομέα και κάποιο σχήμα αποκεντρωμένου σχεδιασμού.

Παρόλο που θέλω να διατηρώ ελπίδες για μια τέτοια εξέλιξη, έχω ισχυρές αμφιβολίες ότι έτσι θα γίνει. Υποπτεύομαι ότι θα επικρατήσει ο νόμος του εκκρεμούς. Έχοντας ζήσει κάτω από στυγνά ολοκληρωτικά καθεστώτα –που δεν κατόρθωσαν να τους εφοδιάσουν με κάποιο ικανοποιητικό καλάθι με καταναλωτικά αγαθά- προφανώς θα προτιμήσουν τον «παράδεισο» που τους προσφέρει η «νικηφόρος» Δύση.

Εκτός απ’ αυτό, πρέπει να γίνει σαφές ότι ο βαθμός «σύνδεσης» με το σύστημα του παγκόσμιου καπιταλισμού έχει ήδη φθάσει ή σύντομα θα φθάσει σε ένα κρίσιμο σημείο πέρα από το οποίο δεν υπάρχει επιστροφή.

Έτσι η προσαρμογή στο σύστημα είναι σχεδόν αναπόφευκτη. Αυτό σημαίνει καθαρή νίκη της καπιταλιστικής τάξης πραγμάτων. Μία νίκη που οφείλεται στην «σύμφυτη ώθηση προς τον συνεχή επεκτατισμό». Μερικές από τις πτυχές αυτής της ενσωμάτωσης είναι ήδη προφανείς στην περίπτωση της Ανατολικής Γερμανίας. Κάτω από το καταπιεστικό κομμουνιστικό καθεστώς και παρά την αναποτελεσματικότητα της οικονομίας, ο μέσος πολίτης απελάμβανε τουλάχιστον του δικαιώματος της εργασίας και ιατρικής περίθαλψης. Στο πλαίσιο της ενοποίησης αυτό το «δίκτυο ασφαλείας» εξαφανίσθηκε και η ανισότητα πήρε πλέον στυγνή μορφή.

Πραγματικά, καθώς οι Ανατολικές χώρες προσαρμόζονται στο παγκόσμιο καπιταλιστικό σύστημα, οι εισοδηματικές ανισότητες θα καταστούν η κυρίαρχη όψη στην αντίθεση Δύση – Ανατολή. Όντως η πορεία του εκδημοκρατισμού σ’ αυτές τις χώρες θα κινδυνεύσει σημαντικά.

Η νέα παγκόσμια τάξη

Μόλις πριν μερικούς μήνες η πολυεθνική δύναμη του Ο.Η.Ε. νίκησε το Ιράκ σε ένα πόλεμο που δεν θα ξεχάσουμε ποτέ. Δεν θα τον ξεχάσουμε για την βαρβαρότητά του, για την αποτελεσματικότητα και την ισχύ των όπλων που χρησιμοποιήθηκαν και για το γιγαντιαίο οργανωτικό έργο που έγινε σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα από τις Ένοπλες Δυνάμεις των Η.Π.Α. Αλλά αυτόν τον πόλεμο θα τον θυμόμαστε και για άλλους πιο σημαντικούς λόγους:

Πρώτον, δεν έλυσε προβλήματα. Το Κουβέιτ ίσως είναι απελευθερωμένο από τα ιρακινά στρατεύματα αλλά σίγουρα δεν είναι μια δημοκρατία.

Δεύτερο, το κυβερνητικό καθεστώς του Ιράκ, παραμένει στη θέση του.

Τρίτο, καμμία πρόοδος δεν επιτεύχθηκε στο αραβο-ισραηλινό μέτωπο, δηλαδή στο Παλαιστινιακό. Στην πραγματικότητα, συνέβη ακριβώς το αντίθετο. Η διευθέτηση στα κατεχόμενα παραμένει ως είχε.

Η Συρία νομιμοποίησε τον ρόλο της στο Λίβανο.

Στους Κούρδους αποστερούν το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης για να μην δημιουργήσουν πρόβλημα στην Τουρκία όπου πολλά εκατομμύρια Κούρδων ζουν κάτω από καταπιεστικές συνθήκες.

Ταυτόχρονα, η τουρκική κατοχή της Βορ. Κύπρου εξακολουθεί και αναζητείται λύση, που θα την νομιμοποιήσει. Έτσι η διεθνής νομιμότητα απέδειξε ότι είναι άκρως επιλεκτική.

Τέταρτο, η Ευρωπαϊκή Κοινότητα διχάστηκε στο θέμα του πολέμου. Η στάση της Γερμανίας αποδυνάμωσε τον άξονα Παρισιού – Βόννης και η Ευρώπη δεν κατόρθωσε να κάνει τη φωνή της να ακουσθεί.

Πέμπτο, οι Η.Π.Α. ξεπήδησαν ως η μόνη παγκόσμια υπερδύναμη. Επίσης κατοχύρωσαν μόνιμη στρατιωτική παρουσία στην πλούσια σε πετρέλαια περιοχή του Κόλπου.

Έκτο, ένα μήνυμα στάλθηκε στις χώρες του Τρίτου Κόσμου: Οι Η.Π.Α. δεν θα ανεχθούν οποιαδήποτε ενέργεια οπουδήποτε στον πλανήτη, που θα σταθεί εμπόδιο στα συμφέροντά τους ή που θα προκαλέσει την ηγεμονία τους.

Έτσι, με το τέλος του ψυχρού πολέμου, η σύγκρουση Βορρά-Νότου παίρνει την πρώτη θέση. Όμως τίθεται ένα ερώτημα που αφορά στην δυνατότητα των Η.Π.Α. να διατηρήσουν αυτόν τον ηγεμονικό ρόλο. Πρόσφατα ο «Economist» έγραψε για τις Η.Π.Α. σε σχέση με τη νέα παγκόσμια τάξη, ότι «έχοντας επιχορηγηθεί στον πόλεμο του Κόλπου με 37 δισ. δολλάρια από φίλες Αραβικές χώρες και 17 δισ. δολλάρια από Γερμανία και Ιαπωνία, δεν έχουν πια την οικονομική δυνατότητα να ηγεμονεύουν. (Economist – Ιούνιος 22-29, 1991).

Σε ό,τι αφορά στην παγκόσμια οικονομία, στην πραγματικότητα έχουμε μια τριγωνική σύγκρουση ανάμεσα σε τρεις γίγαντες: Της Δυτικής Ευρώπης (Ευρωπαϊκή Κοινότητα και ιδιαίτερα Γερμανία), της διαφαινόμενης Βορειοαμερικανικής «ζώνης ελευθέρου εμπορίου» και της Ιαπωνίας επικεφαλής ενός Ασιατικού μπλοκ.

Χωρίς να έχει σημασία ποιο ζεύγος επιλέγουμε, συναντούμε μία αποφασιστική σύγκρουση –μία σύγκρουση που μπορεί να απειλήσει την ομαλή εξέλιξη στο διεθνές εμπόριο- η οποία θα μπορούσε ακόμη και να οδηγήσει σε γνήσιο προστατευτισμό όταν η πορεία του παγκόσμιου συστήματος φθάσει σε αδιέξοδο.

Θα ήθελα να τονίσω ότι το σχίσμα μεταξύ Ευρώπης και Η.Π.Α. είναι μεγαλύτερο από όσο φαίνεται. Ξεκινάει από το αγροτικό εμπόριο και επεκτείνεται μέχρι την Οικονομική, Νομισματική και Πολιτική Ένωση των χωρών της Κοινότητας. Ήδη, οι Η.Π.Α., πέτυχαν να παρακωλύσουν την ανάπτυξη ενός ευρωπαϊκού συστήματος ασφαλείας. Το κατόρθωσαν επιβάλλοντας τον ρυθμό αναδιοργάνωσης του ΝΑΤΟ. Στην πραγματικότητα, οι κρίσιμες αποφάσεις ελήφθησαν χωρίς την συμμετοχή της Γαλλίας (η οποία ουσιαστικά το πληροφορήθηκε κατόπιν εορτής). Ταυτόχρονα η Δυτικο-Ευρωπαϊκή Ένωση, ωθείται προς την κατεύθυνση της ανάληψης «αστυνομικών καθηκόντων» σε τομείς εκτός ευθύνης ΝΑΤΟ.

…Και κρίση του καπιταλισμού

Αλλά ας επιστρέψουμε στο κύριο θέμα αυτής της διάλεξης. Ο «υπαρκτός σοσιαλισμός» έχει αποτύχει. Ο καπιταλισμός, -ο παγκόσμιος καπιταλισμός- εμφανίζεται ξανά νικηφόρος. Όμως η νίκη του είναι αρκετά ρηχή, όπως το διατύπωσε ο Paul Sweery (“Monthly Review”), Σεπτέμβριος 1989:

«Όσον αφορά στον καπιταλισμό, αρκεί να τονίσει κανείς, ότι η ανεργία στις ανεπτυγμένες χώρες παραμένει σε ιστορικά υψηλά επίπεδα και μια αυξανόμενη αναλογία νεαρού πληθυσμού αντιμετωπίζει ένα μέλλον χωρίς ελπίδα για ουσιαστική εργασία˙ ενόσω στις πλέον πολυπληθείς υποανάπτυκτες χώρες τα πραγματικά εισοδήματα και οι συνθήκες διαβίωσης της μεγάλης πλειοψηφίας των λαών βρίσκονται σε κατακόρυφη πτώση κατά την δεκαετία του 1980. Είναι δύσκολο να σκεφθεί κανείς πιο σημαντικές ενδείξεις αποτυχίας».

Αλλά πέρα από τις οξυμένες και αυξανόμενες ανισότητες τόσο στο κέντρο όσο και στην περιφέρεια του καπιταλισμού, η περιβαλλοντική καταστροφή έχει πάρει τεράστιες διαστάσεις. Ενώ σε σχέση με το περιβάλλον η συμπεριφορά των κοινωνιών του «υπαρκτού σοσιαλισμού» είναι απαράδεκτη, στην περίπτωση του καπιταλισμού υπάρχει μία σύμφυτη δύναμη, που οδηγεί στην καταστροφή του πλανήτη μας, εφ’ όσον το κέρδος είναι η κινητήρια δύναμη στη συσσώρευση κεφαλαίου. Η επίπτωση της καπιταλιστικής ανάπτυξης ή η «πρόοδος» όπως ονομάζεται, αναπόφευκτα οδηγεί στην καταστροφή του περιβάλλοντος και στην καταχρηστική χρήση των εξαντλούμενων πλουτοπαραγωγικών πηγών του πλανήτη.

Οι οικονομολόγοι αναγνωρίζουν αυτές τις αποτυχίες του καπιταλισμού ονομάζοντάς τες ανεπάρκειες της αγοράς. Όταν φθάσουμε στη δυναμική λειτουργία του συστήματος, δηλαδή όταν εισάγεται ο παράγων χρόνος, μια πολύ σημαντική ερώτηση που τίθεται είναι η εξής: Ποιος ή ποιοι παίρνουν τις κρίσιμες αποφάσεις, που καθορίζουν την αναπτυξιακή πορεία της οικονομίας;

Εξετάζοντας τις διαστάσεις του καπιταλιστικού συστήματος σφαιρικά και λαμβάνοντας υπ’ όψιν την παρουσία και ταχεία ανάπτυξη των γιγαντιαίων πολυεθνικών υπερεθνικών εταιρειών, καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι αυτές, περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο αποφασίζουν την αναπτυξιακή πορεία της παγκόσμιας οικονομίας. Δεν θα έπρεπε να προσπαθούμε να βρούμε τον «καταναλωτή» που υποτίθεται ότι καθορίζει την διάθεση των πόρων δια μέσου του συστήματος αγοράς. Οι γιγαντιαίες πολυεθνικές εταιρείες ελέγχουν τα δίκτυα πληροφόρησης και επικοινωνίας. Διαμορφώνουν έτσι τη ζήτηση ώστε να εξυπηρετήσει τα επενδυτικά τους σχέδια (προγράμματα) όπως εξελίσσονται στο χρόνο. Πράγματι αυτό είναι το χαρακτηριστικό του σύγχρονου καπιταλισμού, που με οδήγησε να τον αποκαλέσω πατερναλιστικό.

Ο Andre Corz έγραψε πρόσφατα στο ίδιο πνεύμα:

«Το ερώτημα του τι πρέπει να παράγεται και πώς, το ερώτημα των κοινωνικών προτεραιοτήτων, των μοντέλων κατανάλωσης, του τρόπου ζωής- όλα αυτά τώρα αποφασίζονται από τεχνοκράτες, επιχειρηματίες και τραπεζίτες. Ο σοσιαλισμός θα έπρεπε να σημαίνει την δημοκρατικοποίηση αυτών των αποφάσεων, τη δημόσια συζήτησή τους στο επίπεδο οργανώσεων, συνδικαλιστικών ενώσεων, κινημάτων, δημοσίων ακροάσεων και συνελεύσεων εκλεγμένων αντιπροσώπων και θα έπρεπε να σημαίνει ότι λαμβάνονται υπ’ όψιν κριτήρια με τα οποία οι τεχνοκράτες και οι διευθυντές επιχειρήσεων δεν απασχολούνται συνήθως».

Στην ουσία με την παγκοσμιοποίηση του καπιταλισμού και τη διεθνοποίηση της αγοράς, οι λαοί γίνονται όλο και περισσότερο πιο αδύναμοι, ενώ η διαδικασία της ανάπτυξης, η διαδικασία της δημιουργίας και ταυτόχρονα της καταστροφής εξελίσσεται αδιάπτωτα στα πλαίσια της συσσώρευσης του κεφαλαίου.

Σε μακροοικονομικό επίπεδο, ο καπιταλισμός σχεδόν ποτέ δεν κατόρθωσε να εγγυηθεί μία σχετικά ομαλή διαδικασία ανάπτυξης και τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσει όλους τους διαθέσιμους παραγωγικούς πόρους. Αυτό ακούγεται σαν αντίθεση στη σύμφυτη ανάγκη του καπιταλισμού για εξάπλωση, αλλά ο καπιταλισμός, βέβαια, είναι γεμάτος από αντιθέσεις.

Ο καπιταλισμός, παρά τη μεγάλη νίκη του επί του «υπαρκτού σοσιαλισμού», βρίσκεται σε κρίση, μια κρίση που θα έρπει. Η κρίση αυτή, σε τελευταία ανάλυση συνδέεται με το γεγονός ότι «οι παραγωγικές δυνάμεις αναπτύχθηκαν με τον ίδιο ρυθμό, που αναπτύχθηκε η δυστυχία˙ το άνοιγμα της ψαλίδας μεταξύ πλούτου και φτώχειας ανάμεσα στα έθνη συνέχισε να μεγαλώνει. Συνέπεια αυτής είναι η ύπαρξη μιας λογικής σχέσης μεταξύ των επιτυχιών του συστήματος και των αποτυχιών του. Το σύστημα αγοράς κάτω από την καθοδήγηση του κινήτρου του κέρδους παράγει μία επιτακτική ανάγκη συσσώρευσης κεφαλαίου, η οποία οδηγεί στην εκμετάλλευση της πλειοψηφίας των λαών του πλανήτη μας και του ίδιου του πλανήτη από το κεφάλαιο. Αυτή η αλληλοσύνδεση βρίσκεται στην καρδιά των νόμων της λειτουργίας του καπιταλισμού». (HARRY MAGDOFF, “MONTHLEY REVIEW”, Φεβρουάριος 1991).

Ο παγκόσμιος καπιταλισμός θα παραμείνει, τουλάχιστον στο προβλεπόμενο μέλλον. Τίποτα από την Νέα Διεθνή Τάξη δεν επιτρέπει κάποια προσδοκία ότι ο παγκόσμιος καπιταλιστικός σχηματισμός θα παραχωρήσει τη θέση του στον παγκόσμιο σοσιαλιστικό σχηματισμό. Θα μπορούσε τότε να μιλήσει κανείς για «σοσιαλισμό σε μία χώρα»; Η απάντηση είναι σαφής και απλή: οπουδήποτε μία σχετικά απομονωμένη οικονομία σοβιετικού τύπου ήλθε σε επαφή –ουσιαστική επαφή- με το καπιταλιστικό σύστημα, αυτό, οδήγησε στην απορρόφηση από το σύστημα. Η απορρόφηση αυτή είχε ουσιαστικό τίμημα για την κοινωνία ή την οικονομία. Γιατί περιορίστηκε σε ένα περιφερειακό ρόλο απέναντι στο καπιταλιστικό μητροπολιτικό κέντρο.

Η κεντρική και ανατολική Ευρώπη, μετά την κατάρρευση των οικονομιών σοβιετικού τύπου, προσφέρουν πολλά παραδείγματα αυτού του μετασχηματισμού. Στις χώρες του Τρίτου Κόσμου, που απέκτησαν την πολιτική τους ανεξαρτησία μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, ακολουθήθηκε μία παρόμοια διαδικασία εξέλιξης. Στις περισσότερες περιπτώσεις, τα καθεστώτα ήταν ένα μείγμα κρατισμού, καπιταλισμού και σοσιαλισμού. Τα μη δημοκρατικά καθεστώτα άντλησαν τη δύναμή τους από εθνικιστικά – λαϊκά κινήματα. Μόλις όμως έκαναν ανοίγματα στον Παγκόσμιο Καπιταλισμό, απέκτησαν τα χαρακτηριστικά κοινωνιών περιφερειακού τύπου.

Η σοσιαλιστική προοπτική είναι επίκαιρη

Αλλά τότε ποιες είναι οι προοπτικές για σοσιαλισμό; Και τι είδους σοσιαλισμό έχουμε στο μυαλό μας;

Αρχίζω με το δεύτερο ερώτημα. Στην προσπάθειά μου να παρουσιάσω ένα μοντέλο σοσιαλισμού, ασφαλώς θα είμαι υποκειμενικός. Αυτό που για μένα θα ήταν σοσιαλισμός, θα μπορούσε να μην είναι για κάποιον άλλο.

1. Κατ’ αρχήν, το σοσιαλιστικό μας μοντέλο της οικονομίας, (κοινωνίας) πρέπει να είναι τέτοιο, που να μπορεί να συμμετέχει στο παγκόσμιο καπιταλιστικό σύστημα και, περαιτέρω να μπορεί να επιβιώσει. Επομένως, μιλάμε για μία οικονομία όπου η ανταγωνιστικότητα και η παραγωγικότητα βρίσκονται σε υψηλή προτεραιότητα. Αυτή είναι η αναπόφευκτη συνέπεια του γεγονότος ότι η εν λόγω οικονομία είναι πλήρως «συνδεδεμένη» με τον Παγκόσμιο Καπιταλισμό.

2. Το σοσιαλιστικό μοντέλο που έχουμε στο μυαλό μας πρέπει να «διορθώνει» την αγορά εκεί που αποτυγχάνει. Αυτό όντως είναι ο κύριος κανόνας. Σημαίνει την απουσία της ανεργίας –και μία κατανομή εισοδήματος που φθάνει σε υψηλά επίπεδα δικαιοσύνης. Αυτό επιτυγχάνεται με οικονομικές και εισοδηματικές πολιτικές, οι οποίες όμως πρέπει να είναι συνεπείς προς την νομισματική πολιτική, η οποία έχει αντι-πληθωριστικά χαρακτηριστικά. Αυτός ο όρος γίνεται απαραίτητος λόγω της ανάγκης επιβίωσης στο στυγνό ανταγωνισμό που αναπτύσσεται από το παγκόσμιο καπιταλιστικό σύστημα. Αυτό κάλλιστα μπορεί να είναι το τεστ-κλειδί για το είδος του μοντέλου που συζητούμε.

Γιατί μπορεί να απαιτεί μία μεγάλη προσπάθεια για τη δημιουργία(εάν δεν υπάρχει) ενός μορφωμένου και σε υψηλό βαθμό εκπαιδευμένου εργατικού δυναμικού, λαμβάνοντας υπ’ όψη την ανάγκη της απορρόφησης σύγχρονων οργανωτικών μεθόδων, αυτοματισμού παραγωγής, πληροφορικής και άλλων.

Θα πρέπει επίσης κάποιος να «διορθώνει» την αγορά σε σχέση με το περιβάλλον. Το περιβαντολογικό πρόβλημα θα αποκτήσει τεράστιες διαστάσεις με το πέρασμα του χρόνου. Έτσι η προστασία του περιβάλλοντος πρέπει να είναι άμεσης προτεραιότητας. Ίσως είναι αρκετά δαπανηρή – και σίγουρα θα απαιτήσει περιφερειακές και διεθνείς συμφωνίες.

3. Οι βασικοί δημόσιοι κοινωφελείς οργανισμοί πρέπει να ανήκουν στον Δημόσιο Τομέα. Το νεοφιλελεύθερο πάθος για ιδιωτικοποίηση δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό τουλάχιστον όσον αφορά στην ενέργεια και τις επικοινωνίες. Το νεοφιλελεύθερο επιχείρημα είναι ότι οι δημόσιες επιχειρήσεις είναι αντι-οικονομικές. Υπάρχει μεγάλη δόση αληθείας σ’ αυτό, αλλά υπάρχουν αποτελεσματικά μέτρα για την αντιμετώπιση του προβλήματος. Παραδείγματος χάριν, θα μπορούσε να διακηρυχθεί ο κανόνας ότι οι δημόσιες επιχειρήσεις στοχεύουν στην μεγιστοποίηση του κέρδους. Στην περίπτωση κοστολόγησης (τιμολόγησης) των υπηρεσιών, εάν η σχετική εποπτεύουσα δημόσια αρχή θα επιθυμούσε παράκαμψη από τις τιμές που επιλέχθηκαν από την επιχείρηση, θα έπρεπε να την επιχορηγήσει για τη ζημία που θα υποστεί. Στην περίπτωση επενδυτικών σχεδιασμών, εάν υπάρχει διαφορά μεταξύ των σχεδιασμών της δημόσιας επιχείρησης και εκείνων της επιβλέπουσας δημόσιας αρχής, τότε πάλι πρέπει να υπάρχει αποζημίωση. Τελικά, οι δημόσιες επιχειρήσεις πρέπει να έχουν την ίδια δυνατότητα πρόσβασης στην αγορά χρήματος με τους ίδιους όρους, που έχει ο οποιοσδήποτε άλλος.

4. Το σοσιαλιστικό μοντέλο πρέπει να εξασφαλίζει απόλυτα δημοκρατική κοινωνία. Οποιοδήποτε είδος πατερναλισμού πρέπει να απορρίπτεται. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να υιοθετηθεί το μοντέλο της φιλελεύθερης δημοκρατίας – με την έννοια του πολιτικού πλουραλισμού. Ο διαχωρισμός των εξουσιών και η πολυκομματική αντιπροσωπευτική δημοκρατία είναι ασφαλώς απολύτως αναγκαία. Ακόμη, σε μια εποχή όπου η πληροφόρηση και οι επικοινωνίες αποτελούν τόσο δυναμικά όπλα, το μοντέλο πρέπει να εγγυάται ίση πρόσβαση στην πληροφόρηση και στις επικοινωνίες για όλους τους πολίτες ή ομάδες πολιτών. Κάθε προσπάθεια θα έπρεπε να καταβληθεί για να αποφευχθούν στον τομέα αυτό μονοπώλια ή ολιγοπώλια. Αυτό είναι πραγματικά ένα δύσκολο έργο, αλλά είναι εκ των ουκ άνευ (sine qua non).

5. Θα αναφερθώ τώρα στο τι εννοώ ως ειδοποιό διαφορά μεταξύ των σοσιαλιστικών μοντέλων που περιγράφω σε σχέση με το γνωστό Κράτος Πρόνοιας. Πρόκειται για την παρουσία σχεδιασμού, μίας δημοκρατικής διαδικασίας αποκεντρωμένου προγραμματισμού. Επομένως, ο σχεδιασμός είναι το ουσιαστικό χαρακτηριστικό κάθε σοσιαλιστικού μοντέλου. Αυτό που απορρίψαμε δεν είναι ο προγραμματισμός, αλλά ο συγκεντρωτικός προγραμματισμός του τύπου που βρίσκουμε στις οικονομίες του «υπαρκτού σοσιαλισμού». Ο τύπος της οργάνωσης που εννοούμε είναι απόλυτα συνεπής με την «μικτή οικονομία» και ένα δυναμικό ιδιωτικό τομέα. Η αποκέντρωση που εννοούμε είναι στη βάση της περιφερειακού χαρακτήρα. Έχει να κάνει όχι μόνο με την λειτουργία της οικονομίας αλλά επίσης με την φύση και το βάθος των δημοκρατικών θεσμών.

Γιατί, σε επίπεδο Περιφέρειας, Νομού και Δήμου, οι πολίτες θα έπρεπε να συμμετέχουν ενεργά στη χάραξη του μέλλοντός τους. Έτσι η συγκεκριμένη μορφή άμεσης δημοκρατίας συμπληρώνει τους θεσμούς της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας. Είναι περιττό να υπογραμμίσουμε ότι περιφερειακοί σχεδιασμοί πρέπει να είναι αναπόσπαστο τμήμα ενός ολοκληρωμένου εθνικού σχεδιασμού, του οποίου η αναγκαιότητα συναρτάται επίσης από τους κύριους τομείς της οικονομίας. Ο σχεδιασμός αυτός έχει σχέση και με τις δημόσιες επενδύσεις και τον ρόλο που αναμένεται να παίξει ο ιδιωτικός τομέας.

Σύμφωνα με τα παραπάνω κάποιος θα μπορούσε εύλογα να αναρωτηθεί: Ποιος είναι ο ρόλος του Κράτους σε μια τέτοια δημοκρατική διαδικασία αποκεντρωμένου σχεδιασμού; Είναι συνεπές με τη θέση μας, που αναφέραμε παραπάνω, ότι το Κράτος πρέπει να αναλάβει τον ρόλο ενός Κέντρου «Στρατηγείου Ανάπτυξης». Πρέπει να διευρύνει τον αναπτυξιακό ορίζοντα, να προωθεί ενεργά τους τομείς που ενδεχομένως έχουν προοπτική επιτυχίας, να απομακρύνει τις παρεμβάσεις γραφειοκρατικού κατεστημένου των Δημόσιων Υπηρεσιών, να ουδετεροποιεί στο μέγιστο του δυνατού τις παραμορφώσεις της οικονομίας, που θα μπορούσαν να έχουν προκληθεί από ισχυρά εθνικά ή διεθνή επιχειρηματικά κέντρα, να εγγυάται την ισότιμη πρόσβαση στην μόρφωση, εκπαίδευση, στην απασχόληση και υγεία για όλους και να διατηρεί υψηλές προδιαγραφές στη δίκαιη κατανομή του εθνικού εισοδήματος.

6. Υπάρχουν βέβαια περίοδοι όπου ένα μοντέλο αυτού του τύπου –εγκλωβισμένο όπως είναι στον παγκόσμιο καπιταλισμό- θα αντιμετωπίσει σοβαρές κρίσεις. Χρειάζεται ένας μηχανισμός διαχείρισης της κρίσης. Ο καλύτερος τρόπος να ξεπεραστεί η κρίση είναι ο σχεδιασμός ενός κοινωνικού συμβολαίου μεταξύ όλων των κοινωνικών εταίρων, ο οποίος θα τηρείται από όλους για μία καθορισμένη χρονική περίοδο. Ακόμη μια φορά, το κράτος, καλείται να παρακολουθήσει μία πρόσκαιρη αλλά ουσιαστική εκεχειρία μεταξύ των «ανταγωνιστών».

7. Εφόσον η πολιτική διάσταση είναι τόσο κρίσιμη στη λειτουργία του σοσιαλιστικού μοντέλου, τα σοσιαλιστικά κόμματα πρέπει να συναγωνισθούν για την εξουσία με κεντρώα, φιλελεύθερα, συντηρητικά και κομμουνιστικά κόμματα στο πλαίσιο μιας πλουραλιστικής κοινωνίας. Αλλά ποιον εκπροσωπεί ένα σοσιαλιστικό κόμμα; Την εργατική τάξη; Η επαναστατική ανάπτυξη της τεχνολογίας, που σάρωσε τον πλανήτη μας, επέφερε ουσιαστικές αλλαγές όχι μόνο στην φύση της εργατικής τάξης αλλά επίσης και στην διαστρωμάτωση των σύγχρονων κοινωνιών.

Τα σοσιαλιστικά κόμματα σήμερα εκπροσωπούν τα συμφέροντα μιας πλατειάς συμμαχίας δημοκρατικών, προοδευτικών, κοινωνικών δυνάμεων αλλά και κινημάτων για ανθρώπινα δικαιώματα, ισότητας των δύο φύλων, προστασίας του περιβάλλοντος, κοινωνικής δικαιοσύνης, αφοπλισμού, καταστροφής των πυρηνικών, βιολογικών και χημικών όπλων και την προαγωγή της ειρήνης.

Θα ήταν χρήσιμο να αναφερθούμε ειδικά στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα. Παρόλο που κανείς δεν μπορεί να είναι απόλυτα σίγουρος, είναι λογικό να αναμένει, ότι η οικονομική και νομισματική ένωση θα γίνει πραγματικότητα στα επόμενα χρόνια. Κάτω από αυτές τις συνθήκες το περιθώριο που μένει στις χώρες-μέλη για κρίσιμες αποφάσεις οικονομικής πολιτικής θα είναι πολύ μικρό.

Είναι σαφές επομένως, ότι το πεδίο μάχης για την διαμόρφωση της πολιτικής, θα μεταφερθεί από τις χώρες-μέλη στην Κοινότητα. Συνεπώς, τα σοσιαλιστικά κόμματα στην Κοινότητα –είτε σαν ομοσπονδία είτε σαν ένωση- θα φέρουν το κύριο βάρος στην προώθηση της σοσιαλιστικής πολιτικής. Στο επίπεδο της Κοινότητας πάντως νέα θέματα φαίνεται να απαιτούν την διαμόρφωση της σοσιαλιστικής θέσης. Μία σημαντική συνιστώσα της σοσιαλιστικής θέσης είναι η αναζήτηση των πολιτικών, που οδηγούν στην σύγκλιση των οικονομιών των χωρών-μελών. Στο πολιτικο-οικονομικό επίπεδο, η δομή της εξουσίας πρέπει να μετακινηθεί αποφασιστικά υπέρ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, διαφορετικά το δημοκρατικό έλλειμμα στην Κοινότητα θα συνεχίσει να διαστρεβλώνει την βούληση των πολιτών της Κοινότητας. Περιττό να αναφέρουμε, ότι η Κοινωνική διάσταση της Ευρώπης ή η Κοινωνική Ευρώπη πρέπει να είναι ο κύριος στόχος των Σοσιαλιστών της Κοινότητας.

Αυτές οι θέσεις μου φαίνεται ότι είναι συνεπείς με το μοντέλο που περιέγραψα σ’ αυτή μου τη διάλεξη.

Επίλογος

Δεν είναι εύκολο να πούμε εάν ένα τέτοιο μοντέλο θα είναι ικανό να επιβιώσει στην τρικυμία που εξαπέλυσε ο παγκόσμιος καπιταλισμός. Εάν όχι, τότε το περισσότερο που μπορεί κάποιος να περιμένει, είναι ένα κράτος Κοινωνικής Πρόνοιας. Αλλά, ένα τέτοιο μοντέλο, αν και θα εξυπηρετεί τον στόχο της δικαιοσύνης, μπορούμε να πούμε ότι είναι λίγο για να είναι σοσιαλιστικό.

Εάν το σοσιαλιστικό όραμα δεν πρέπει να εξαφανισθεί, τότε οι σοσιαλιστές πρέπει να αγωνισθούν για ριζοσπαστικές αλλαγές στις κοινωνίες –ακόμη κι αν αυτές είναι σήμερα εγκλωβισμένες- στο παγκόσμιο καπιταλιστικό σύστημα.

Το μέλλον θα δείξει εάν θα πετύχουμε.

 

 

 

 

 

ΠΟΛΙΤΙΚΗ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ

 Στην τριτοκοσμική Ελλάδα η ΝΔ φοράει «βραχιολάκια» στους ασθενείς, ενώ η Κίνα αξιοποιεί την Τεχνητή Νοημοσύνη στα Νοσοκομεία της.

(ΔΕΙΤΕ ΚΑΙ ΤΑ ΣΧΕΤΙΚΑ VIDEO:

https://youtube.com/shorts/A8QQGCic0aA?si=0szUbdaqk5lWzrko

                              https://youtube.com/shorts/aQjMbv5CQ5g?si=vmVUn4UEO0Z9QhE8

                              https://youtu.be/Hu6w5ihXrTc

                             https://youtu.be/ZeyZQf0VrBQ  )

Γράφει ο Δημήτρης Σκουτέρης

Αποδεχόμαστε ότι η υγεία ορίζεται «ως η κατάσταση πλήρους σωματικής, ψυχικής και κοινωνικής ευεξίας/ευημερίας». Κατά τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ: Κάθε πρόσωπο δικαιούται να έχει πρόσβαση στην πρόληψη σε θέματα υγείας και να απολαύει ιατρικής περίθαλψης, σύμφωνα με τις προϋποθέσεις που ορίζονται στις εθνικές νομοθεσίες και πρακτικές. Το Σύνταγμα στο άρθρο 21 παρ. 3 προβλέπει ότι το κράτος πρέπει να εξασφαλίζει μέσα για τη φροντίδα της υγείας των πολιτών, οι οποίοι δικαιούνται να προσφεύγουν σε αυτά, αν το θελήσουν, ασκώντας το ατομικό τους δικαίωμα στην υγεία το οποίο συνδέεται, ασφαλώς, με το έννομο αγαθό της ζωής.

Στην τριτοκοσμική Ελλάδα της κυβέρνησης της ΝΔ εν έτη 2025 οι πάροχοι υπηρεσιών Υγείας του ΕΣΥ αρμόδιοι για να λαμβάνουν αποφάσεις δεν γνωρίζουν ούτε καν τον ακριβή χρόνο αναμονής του ασθενούς σε κάθε νοσοκομείο. Ομοίως δεν γνωρίζουν σε πόσο χρόνο θα υποβληθεί ο ασθενής στις απαραίτητες εξετάσεις (και πότε θα ληφθούν τα αποτελέσματά τους), ακόμα και πότε θα βρεθεί -αν θα βρεθεί-και τι είδους νοσοκομειακή κλίνη για τον ασθενή.

Από την κυβέρνηση ανακοινώθηκε με το μέγιστο επικοινωνιακό οίστρο ότι προκειμένου να λυθούν τα προαναφερόμενα οι προσερχόμενοι στο νοσοκομείο ασθενείς θα φορούν το ηλεκτρονικό βραχιόλι ιχνηλάτησης προκειμένου ο πολίτης με το νέο σύστημα να μπορεί να δει ανά πάσα στιγμή από το κινητό του την αναμονή στο νοσοκομείο και στο τμήμα που απευθύνεται, πόσοι προηγούνται από εκείνον και πότε έρχεται η σειρά του (?). Η ΟΕΝΓΕ με ανακοίνωση κατήγγειλε την προχειρότητα με την οποία η κυβέρνηση αντιμετωπίζει την και καλά «επανάσταση».

Στην ανακοίνωσή τους οι νοσοκομειακοί γιατροί επισημαίνουν ότι θα τοποθετούνται στους ασθενείς ηλεκτρονικά βραχιολάκια έτσι ώστε να παρακολουθείται καλύτερα η «πορεία» και η αναμονή που έχουν στο Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών και σημειώνουν: «Γιατί ως γνωστόν κανείς δεν ξέρει γιατί οι ασθενείς κάνουν αξονική τομογραφία 12 ώρες μετά τη ζήτησή της. Ή γιατί ανεβαίνουν σε κρεβάτι 5 ώρες μετά την εισαγωγή τους. Και μην ακούσουμε τίποτα μίζερα για 2 τραυματιοφορείς σε ολόκληρο το Παθολογικό ΤΕΠ (για ακτινογραφίες, υπερηχογραφήματα, μετακινήσεις και εισαγωγές) ή για την έλλειψη Ακτινολόγων και τη λειτουργία ενός μόνο αξονικού τομογράφου. Παραλογισμοί…».

Η ΟΕΝΓΕ φέρνει ως παράδειγμα της διάλυσης των δημόσιων νοσοκομείων εξαιτίας της έλλειψης γιατρών και νοσηλευτών την περίπτωση ενός ασθενούς που πήγε στα επείγοντα με εικόνα ισχαιμικού εγκεφαλικού επεισοδίου: «Ο ασθενής Ι.Ξ (γενική εφημερία 03/05/2025) σίγουρα θα χαιρόταν πολύ να παρακολουθούσε την αναμονή του στην ηλεκτρονική οθόνη. Η αξονική του δηλώθηκε στις 16:51 (03/05/2025) και έγινε στις 03:48 (04/05/2025)».

Πως η και καλά κομμουνιστική Κίνα αξιοποιεί την Τεχνητή Νοημοσύνη ;

Σύμφωνα με δημοσιεύματα του Ξένου Τύπου στην Κίνα η τεχνητή νοημοσύνη (ΤΝ) μετασχηματίζει ραγδαία την παροχή υγειονομικής περίθαλψης. Το αποκαλούμενο «Agent Hospital» του Πανεπιστημίου Tsinghua αποτελεί ισχυρή απόδειξη των δυνατοτήτων των λύσεων που βασίζονται στην ΤΝ. Αυτή η πρωτοποριακή πρωτοβουλία ενσωματώνει προηγμένες τεχνολογίες ΤΝ στη διαχείριση, τη διάγνωση και τη θεραπεία  εντός των νοσοκομείων.

Εξελίξεις:  Νέα Πρότυπα

Το Agent Hospital αξιοποιεί την Τεχνητή Νοημοσύνη (ΤΝ) για τη βελτιστοποίηση των κλινικών και λειτουργικών ροών εργασίας. Στη διαγνωστική, τα εργαλεία απεικόνισης με τεχνολογία ΤΝ μπορούν να επεξεργάζονται τεράστιες ποσότητες δεδομένων για τον εντοπισμό παθήσεων με αξιοσημείωτη ταχύτητα και ακρίβεια. Για παράδειγμα, η ΤΝ στην ακτινολογία μπορεί να ανιχνεύσει καρκίνους σε πρώιμο στάδιο από απεικονιστικές σαρώσεις με επίπεδα ευαισθησίας που συχνά ξεπερνούν την ανθρώπινη απόδοση. Ομοίως, στην καρδιολογία, οι αλγόριθμοι πρόβλεψης αναλύουν το ιστορικό των ασθενών, τις γενετικές πληροφορίες και τα δεδομένα του τρόπου ζωής για την αξιολόγηση του καρδιαγγειακού κινδύνου, επιτρέποντας την προληπτική φροντίδα. 

Πέρα από τη διάγνωση, το Agent Hospital χρησιμοποιεί Τεχνητή Νοημοσύνη για την μέγιστη λειτουργική αποτελεσματικότητα. Τα αυτοματοποιημένα συστήματα χειρίζονται τον προγραμματισμό των ασθενών, την κατανομή των πόρων και την εφοδιαστική αλυσίδα, μειώνοντας σημαντικά τα διοικητικά έξοδα. Για παράδειγμα, η ανάλυση μέσω Τεχνητής Νοημοσύνης σε πραγματικό χρόνο βελτιστοποιεί τα χρονοδιαγράμματα των χειρουργείων, ελαχιστοποιώντας τον χρόνο διακοπής λειτουργίας και μεγιστοποιώντας την αξιοποίηση των πόρων. Σε σύγκριση με τα παραδοσιακά νοσοκομεία, αυτές οι δυνατότητες εξασφαλίζουν ταχύτερους χρόνους παράδοσης ασθενών, καλύτερη διαχείριση πόρων και υψηλότερα ποσοστά ικανοποίησης. 

Η Τεχνητή Νοημοσύνη καθοδηγεί επίσης εξατομικευμένα θεραπευτικά σχέδια αναλύοντας δεδομένα ασθενών ώστε να προτείνει εξατομικευμένες θεραπείες. Αυτές οι πληροφορίες μπορούν να βελτιώσουν τα αποτελέσματα στην ογκολογία, όπου η ιατρική ακριβείας είναι κρίσιμη. Μειώνοντας την εξάρτηση από τα πρωτόκολλα, το Agent Hospital διασφαλίζει ότι οι θεραπείες ευθυγραμμίζονται με τα ατομικά προφίλ των ασθενών, βελτιώνοντας την αποτελεσματικότητα και μειώνοντας τις παρενέργειες. 

Οικονομικός αντίκτυπος: Χαμηλότερο κόστος, υψηλότερη απόδοση

Η ενσωμάτωση της Τεχνητής Νοημοσύνης (ΤΝ) στο Agent Hospital προσφέρει και σημαντικά οικονομικά πλεονεκτήματα. Οι αυτοματοποιημένες διαδικασίες μειώνουν το κόστος εργασίας που σχετίζεται με τις συνήθεις διοικητικές εργασίες, ενώ η προγνωστική ανάλυση μειώνει την πιθανότητα δαπανηρών ιατρικών επιπλοκών επιτρέποντας την έγκαιρη παρέμβαση. Για παράδειγμα, τα συστήματα ανίχνευσης σήψης που βασίζονται στην ΤΝ μπορούν να εντοπίσουν προειδοποιητικά σημάδια 24 ώρες νωρίτερα από τις παραδοσιακές μεθόδους, εξοικονομώντας ενδεχομένως εκατομμύρια σε κόστος εντατικής θεραπείας. 

Επιπλέον, η επεκτασιμότητα των συστημάτων Τεχνητής Νοημοσύνης επιτρέπει στα μικρότερα νοσοκομεία να υιοθετήσουν παρόμοιες τεχνολογίες. Οι κεντρικές πλατφόρμες Τεχνητής Νοημοσύνης επιτρέπουν τις εξ αποστάσεως διαβουλεύσεις και διαγνωστικές προσεγγίσεις, επεκτείνοντας την κάλυψη των υπηρεσιών σε υποεξυπηρετούμενες περιοχές. Αυτή η δυνατότητα καθιστά το Agent Hospital μοντέλο για οικονομικά αποδοτικές, επεκτάσιμες λύσεις υγειονομικής περίθαλψης που μπορούν να αναπαραχθούν παγκοσμίως, ενώ διασφαλίζει και την επιδιωκόμενη κοινωνική συνοχή. 

Πως το Agent Hospital υπερβαίνει τα παραδοσιακά Μοντέλα

Το Agent Hospital προσφέρει πολλά ξεχωριστά πλεονεκτήματα σε σχέση με τα παραδοσιακά νοσοκομεία. Τα συστήματα που βασίζονται στην τεχνητή νοημοσύνη μειώνουν σημαντικά τους χρόνους διεκπεραίωσης της διάγνωσης. Για παράδειγμα, ενώ τα συμβατικά παθολογοανατομικά εργαστήρια μπορεί να χρειαστούν αρκετές ημέρες για να επεξεργαστούν τα αποτελέσματα της βιοψίας, οι αλγόριθμοι τεχνητής νοημοσύνης μπορούν να παρέχουν ακριβείς αναλύσεις μέσα σε λίγες ώρες. Ομοίως, στην επείγουσα περίθαλψη, τα συστήματα διαλογής με τη βοήθεια τεχνητής νοημοσύνης ιεραρχούν πιο αποτελεσματικά τις κρίσιμες περιπτώσεις, μειώνοντας τους χρόνους αναμονής των ασθενών και βελτιώνοντας τα ποσοστά επιβίωσης. 

Από λειτουργικής άποψης, το Agent Hospital ξεπερνά τα παραδοσιακά μοντέλα διατηρώντας τη βέλτιστη αξιοποίηση των πόρων. Τα συστήματα προγνωστικής συντήρησης παρακολουθούν τον ιατρικό εξοπλισμό, εξασφαλίζοντας ελάχιστο χρόνο διακοπής λειτουργίας και αδιάλειπτη εξυπηρέτηση. Επιπλέον, η διαχείριση της ροής των ασθενών με τεχνητή νοημοσύνη ΚΑΙ ΟΧΙ ΜΕ ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΒΡΑΧΙΟΛΑΚΙΑ μειώνει τα σημεία συμφόρησης σε εξωτερικούς και εσωτερικούς ασθενείς, ενισχύοντας τη συνολική αποδοτικότητα. 

Ένας άλλος τομέας στον οποίο η Agent Hospital διαπρέπει είναι η κλινική έρευνα. Αναλύοντας ανώνυμα δεδομένα ασθενών σε μεγάλη κλίμακα, τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης  επιταχύνουν τον εντοπισμό προτύπων και τάσεων, επιτρέποντας ταχύτερη ανάπτυξη φαρμάκων και πιο στοχευμένες κλινικές δοκιμές. Τα παραδοσιακά νοσοκομεία, που περιορίζονται από τη χειροκίνητη επεξεργασία δεδομένων, δυσκολεύονται να ανταποκριθούν σε αυτό το επίπεδο ευελιξίας και διορατικότητας.  

Διασφάλιση Ηθικής Ενσωμάτωσης της Τεχνητής Νοημοσύνης

Παρά τα πλεονεκτήματά της, η ενσωμάτωση της Τεχνητής Νοημοσύνης εγείρει ανησυχίες σχετικά με την αποπροσωποποίηση και τον υπεραυτοματισμό. Η υγειονομική περίθαλψη είναι εγγενώς ανθρωποκεντρική και η διατήρηση αυτής της πτυχής είναι ζωτικής σημασίας. Η προσέγγιση του Agent Hospital διασφαλίζει ότι η Τεχνητή Νοημοσύνη συμπληρώνει και δεν αντικαθιστά την ανθρώπινη εμπειρογνωμοσύνη. Για παράδειγμα, ενώ τα συστήματα Τεχνητής Νοημοσύνης χειρίζονται την ανάλυση δεδομένων και τις διοικητικές εργασίες, οι κλινικοί γιατροί διατηρούν τον πλήρη έλεγχο των τελικών διαγνώσεων και των αποφάσεων θεραπείας.

 Η διαφανής επικοινωνία είναι ζωτικής σημασίας. Τα νοσοκομεία πρέπει να εκπαιδεύσουν τα ενδιαφερόμενα μέρη σχετικά με τον ρόλο της Τεχνητής Νοημοσύνης και να τονίσουν τις δυνατότητές της να βελτιώνει και όχι να μειώνει την ποιότητα της περίθαλψης. Οι ηθικές παράμετροι είναι επίσης ύψιστης σημασίας. Το Νοσοκομείο Agent τηρεί αυστηρά πρωτόκολλα απορρήτου δεδομένων, διασφαλίζοντας ότι οι πληροφορίες των ασθενών διαχειρίζονται με ασφάλεια. Επιπλέον, τα μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης, που διαθέτει έχουν σχεδιαστεί για να ελαχιστοποιούν την προκατάληψη, διασφαλίζοντας ισότιμη φροντίδα σε διαφορετικούς πληθυσμούς ασθενών.

Αγκαλιάζοντας το μέλλον της υγειονομικής περίθαλψης

Το Agent Hospital καταδεικνύει ότι η Τεχνητή Νοημοσύνη μπορεί να φέρει επανάσταση στην υγειονομική περίθαλψη ενισχύοντας την ακρίβεια, την αποτελεσματικότητα και την προσβασιμότητα. Για τα ανώτερα στελέχη υγειονομικής περίθαλψης, η πρόκληση είναι να διαχειριστούν αυτόν τον μετασχηματισμό με σύνεση, εξισορροπώντας την τεχνολογική καινοτομία με την ανθρωποκεντρική φροντίδα. Ακολουθώντας το παράδειγμα που έθεσε το Πανεπιστήμιο Tsinghua, τα νοσοκομεία μπορούν να ξεπεράσουν τα παραδοσιακά μοντέλα και να θέσουν νέα πρότυπα για τη φροντίδα των ασθενών και την επιχειρησιακή αριστεία.

Μετά τα παραπάνω απέραντη θλίψη για την κατάντια της χώρας μας. Άνθρωποι κατώτεροι των περιστάσεων θαρρούν πως τάχα ανήκουν σε κυρίαρχη πολιτική κάστα,  αλλά δεν συνειδητοποιούν ότι είναι υπάκουοι πολιτικοί υπηρέτες της παρασιτικής ολιγαρχικής ελίτ που νέμεται την πατρίδα. Κατώτεροι των περιστάσεων, ανίκανοι να αντιληφθούν τις ραγδαίες αλλαγές, ιδεοληπτικοί, νομίζουν ότι με «καθρεφτάκια-βραχιόλια» θα χειραγωγούν την κοινωνία. Το αρνητικό είναι ότι δυστυχώς για μια ακόμα φορά η Ελλάδα μας χάνει την τρένο της εξέλιξης που φέρνει η Τεχνητή Νοημοσύνη-η Ρομποτική-η Κβαντική τεχνολογία-η βιοτεχνολογία.  

ΑΝΤΙ ΥΓ: https://youtube.com/shorts/A8QQGCic0aA?si=0szUbdaqk5lWzrko

https://youtube.com/shorts/aQjMbv5CQ5g?si=vmVUn4UEO0Z9QhE8

https://youtu.be/Hu6w5ihXrTc

https://youtu.be/ZeyZQf0VrBQ

 

Στ

ΔΙΕΘΝΗ ΘΕΜΑΤΑ

 Σύρθηκαν οι ΗΠΑ του Τραμπ σε διαπραγματεύσεις με την Κίνα αναγνωρίζοντας εμμέσως την ήττα τους. 

Οι διαπραγματευτές Scott Bessent -ΗΠΑ και He Lifeng Κίνα

Γράφει ο Δημήτρης Σκουτέρης

Υπήρξαν αρκετές φωνές και στην Ελλάδα και στον Δυτικό κόσμο που επιχείρησαν να εμφανίσουν την πολιτική επιβολής Δασμών του Τραμπ, ως την αναγκαία απάντηση στην δήθεν : «μακροχρόνια συσσώρευση οικονομικών ανισορροπιών που οδήγησε σε μεγάλα εμπορικά ελλείμματα, τα οποία τροφοδότησαν το χρέος»…Μάλιστα κάποιοι βασιλικότεροι του βασιλέως ισχυρίζονταν ότι το πρόβλημα είχε και παγκόσμια εμβέλεια. Υπερασπιζόμενοι την πολιτική Τραμπ θεωρούσαν αναγκαία την επιβολή δασμών για την «αναγκαία αναδιάταξη της ανισορροπίας και την πρόληψη νομισματικής κατάρρευσης.

Είχαν μάλιστα προεξοφλήσει ότι πρώτα από όλους η Κίνα και στην συνέχεια και τα υπόλοιπα κράτη θα σύρονταν σε διαπραγματεύσεις παρακαλώντας τις ΗΠΑ ( γνωστό και το χυδαίο ρητό του Τραμπ «…Kiss my @@@). Οι ανεπαρκέστατοι αυτοί «αναλυτές»-δημοσιολογούντες-καθηγητές και «ειδικοί» λόγω και της ιδεοληψίας τους δεν αντελήφθησαν ότι το πρόβλημα της ανταγωνιστικότητας που χαρακτηρίζει την οικονομία των ΗΠΑ δεν είναι και παγκόσμιο πρόβλημα. Δεν αντελήφθησαν ότι το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου των ΗΠΑ δεν πρόκειται να ισοσκελιστεί με «διαπραγματεύσεις»-με εκβιασμούς -με απειλές, με επιβολή Δασμών. Ας κάνουν την αυτοκριτική τους και ας παραδεχτούν ότι οι δασμοί Τραμπ οδήγησαν στην υποτίμηση του δολαρίου, στην μεγαλύτερη αύξηση των επιτοκίων των ομολόγων των ΗΠΑ, στην εμφάνιση στάσιμο πληθωριστικών πιέσεων.

Είναι, όμως, φυσιολογικό να πληρώνεις ως χώρα το τίμημα λανθασμένων επιλογών. Απεδείχθη μέχρι τώρα ότι τα παιχνιδάκια εξουσίας περί MAGA, περί μοναδικής υπερδύναμης, έχουν κόστος (θα το αποδείξουμε στην συνέχεια). Το φιλόξενο Militaire.gr στις 08/05/2025 είχε φιλοξενήσει το άρθρο μας : Τα κινεζικά αντίποινα βλάπτουν Τραμπ και ΗΠΑ, η Κίνα δεν υπαναχωρεί αλλά αντεπιτίθεται (https://www.militaire.gr/ta-kinezika-antipoina-vlaptoyn-tramp-kai-ipa-i-kina-den-ypanachorei-alla-antepitithetai/). Στο άρθρο αυτό είχαμε προφητικά αναφέρει: «Ενώ οι δασμοί φαίνεται να είναι το κύριο όπλο στον εμπορικό πόλεμο, η Κίνα μπορεί να έχει περισσότερα τακτικά όπλα για να ανταποδώσει τον Τραμπ και την οικονομία των ΗΠΑ. Το ερώτημα είναι ποιά μπορεί να είναι αυτά; Μέχρι πριν από λίγες εβδομάδες φαινόταν ότι η Ουάσινγκτον θα τιμωρούσε την Κίνα για την έλλειψη προθυμίας της να διαπραγματευτεί άμεσα επιβάλλοντας περισσότερους δασμούς, αλλά τώρα πλέον είναι σαφές ότι είναι ο Τραμπ αυτός που διακαώς είναι πρόθυμος να κάνει μια συμφωνία και προσπαθεί να πείσει την Κίνα να έρθει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.

Ο Τραμπ, προ της διαφαινόμενης τραγωδίας, ήταν αυτός που σύρθηκε σε μια πρώτη διαπραγμάτευση με την Κίνα. Έτσι σύμφωνα με κοινή δήλωση ΗΠΑ-Κίνας που δημοσιεύθηκε τη Δευτέρα 12-5-2025, οι ΗΠΑ θα μειώσουν τους δασμούς τους σε κινεζικά προϊόντα από 145% σε 30%. Αυτό περιλαμβάνει δασμό 10% που αντιμετωπίζουν οι περισσότερες άλλες χώρες και δασμό 20% εν αναμονή της προσπάθειας της Κίνας να σταματήσει τις εξαγωγές ουσιών φαιντανύλης στην Αμερική.

Ο δασμός 30% προστίθεται σε έναν μέσο δασμό 20% που επέβαλαν οι ΗΠΑ κατά τη διάρκεια του πρώτου εμπορικού πολέμου της κυβέρνησης Τραμπ εναντίον της Κίνας το 2018. Αυτό σημαίνει ότι οι ΗΠΑ εξακολουθούν να έχουν δασμό 50% στις εισαγωγές από την Κίνα.

Ταυτόχρονα, η Κίνα θα μειώσει τους δασμούς της σε αμερικανικά προϊόντα από 125% σε 10%. Το Bloomberg ανέφερε στις 2 Μαΐου ότι η Κίνα έχει ήδη εξαιρέσει τους αμοιβαίους δασμούς της ύψους 125% σε αμερικανικά προϊόντα αξίας περίπου 40 δισεκατομμυρίων δολαρίων, που ισοδυναμούν με το ένα τέταρτο των συνολικών εισαγωγών από τις ΗΠΑ. Οι μειώσεις των δασμών θα τεθούν σε ισχύ στις 14 Μαΐου.

Η νέα εξέλιξη ήρθε μετά την συνάντηση του υπουργού Οικονομικών των ΗΠΑ, Σκοτ​​Μπέσεντ , με τον Κινέζο αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Χε Λιφένγκ στην Ελβετία στις 10 και 11 Μαΐου. Σε κοινή δήλωση τη Δευτέρα, η Ουάσινγκτον και το Πεκίνο ανακοίνωσαν ότι θα δημιουργήσουν έναν μηχανισμό για τη συνέχιση των συζητήσεων σχετικά με τις οικονομικές και εμπορικές σχέσεις. Ο He Lifeng θα εκπροσωπήσει την κινεζική πλευρά, ενώ ο Bessent και ο Εμπορικός Εκπρόσωπος των Ηνωμένων Πολιτειών Jamieson Greer θα εκπροσωπήσουν την αμερικανική πλευρά.

«Οι ΗΠΑ έχουν ακυρώσει το 91% των πρόσθετων δασμών και η Κίνα έχει ακυρώσει το 91% των αντιδασμών. Οι ΗΠΑ έχουν αναστείλει την εφαρμογή ενός «αμοιβαίου δασμού» 24% και η Κίνα έχει επίσης αναστείλει αντίστοιχα την εφαρμογή ενός αντιδασμολογικού δασμού 24%», έκανε γνωστό τη Δευτέρα εκπρόσωπος του κινεζικού Υπουργείου Εμπορίου (MoC).

«Ελπίζουμε ότι οι ΗΠΑ θα συνεχίσουν να συνεργάζονται με την Κίνα με βάση αυτή τη συνάντηση, θα διορθώσουν πλήρως την λανθασμένη πρακτική των μονομερών αυξήσεων δασμών, θα ενισχύσουν συνεχώς την αμοιβαία επωφελή συνεργασία, θα διατηρήσουν την υγιή, σταθερή και βιώσιμη ανάπτυξη των οικονομικών και εμπορικών σχέσεων Κίνας-ΗΠΑ και θα προσδώσουν από κοινού περισσότερη βεβαιότητα και σταθερότητα στην παγκόσμια οικονομία», δήλωσε ο εκπρόσωπος.

Ο Yuyuan Tantian, ένας λογαριασμός κοινωνικής δικτύωσης που διαχειρίζεται η China Central TV, δήλωσε ότι από την συνάντηση He-Bessent αναδεικνύονται τα παρακάτω στοιχεία:

• Η ατμόσφαιρα των συνομιλιών ήταν ειλικρινής, εις βάθος και εποικοδομητική. Οι δύο πλευρές μπόρεσαν να καταλήξουν σε συναίνεση λόγω δύο παραγόντων. Πρώτον, η Κίνα είχε αντιδράσει αποφασιστικά για να διαφυλάξει τα δικά της συμφέροντα, κάτι που είχε οδηγήσει και τις δύο πλευρές στην αύξηση των δασμών σε επίπεδο ισοδύναμο με απαγορευτικούς δασμούς· δεύτερον, η αμερικανική πλευρά, έχοντας εκτιμήσει εσφαλμένα την τρέχουσα κατάσταση και υπερεκτιμήσει τις δυνατότητές της, αναγκάστηκε να κρατήσει στις διαπραγματεύσεις μια στάση προσεκτική, με στόχο την άμεση και στοχοπροσανατολισμένη επίλυση προβλημάτων .
• Η Κίνα και οι ΗΠΑ συμφώνησαν να θεσπίσουν έναν μηχανισμό εμπορικών διαβουλεύσεων για τη διατήρηση της επικοινωνίας. Και οι δύο πλευρές θα αποφασίσουν τον χρόνο και τον τόπο της μελλοντικής επικοινωνίας.
• Οποιαδήποτε πιθανά αποτελέσματα συζήτησης μεταξύ των δύο πλευρών πρέπει να ευθυγραμμίζονται με τα αναπτυξιακά συμφέροντα της Κίνας.

Ο λογαριασμός κοινωνικής δικτύωσης Γιουγιουάν Ταντιάν ανέφερε ότι η απόφαση της Κίνας να αντιδράσει στους «αμοιβαίους» δασμούς του Τραμπ συνέβαλε στην ουσιαστική επίτευξη μιας συμφωνίας μεταξύ Κίνας και ΗΠΑ.

«Ανθεκτικές αλυσίδες εφοδιασμού»

Ο Μπέσεντ δήλωσε στο CNBC τη Δευτέρα ότι η εμπορική συμφωνία που επιτεύχθηκε το Σαββατοκύριακο αντιπροσωπεύει πρόοδο στην «στρατηγική αποσύνδεση» από την Κίνα. «Δεν θέλουμε μια γενικευμένη αποσύνδεση από την Κίνα, αλλά αυτό που θέλουμε είναι μια αποσύνδεση για στρατηγικές ανάγκες, τις οποίες δεν μπορέσαμε να επιτύχουμε κατά τη διάρκεια του Covid», δήλωσε ο Μπέσεντ. «Συνειδητοποιήσαμε ότι οι αποτελεσματικές αλυσίδες εφοδιασμού δεν ήταν ανθεκτικές αλυσίδες εφοδιασμού». Είπε ότι η τελευταία εμπορική συμφωνία αντιπροσωπεύει ένα ακόμη στάδιο στην προσπάθεια των ΗΠΑ να απαλλαγούν από την εξάρτησή τους από τα κινεζικά προϊόντα.

Η τύχη των «ανεπιθύμητων από τις ΗΠΑ κινεζικών προϊόντων»

Ο Τραμπ επέβαλε δασμούς σχεδόν σε όλες τις χώρες στις 2 Απριλίου ( την κατ' αυτόν επονομαζόμενη «Ημέρα της Απελευθέρωσης»). Κάποια δημοσιεύματα ΜΜΕ αναφέρονταν στο γεγονός ότι κινεζικά εργοστάσια έχασαν παραγγελίες τους από τις ΗΠΑ, ενώ ορισμένα αντιμετώπισαν οικονομικές δυσκολίες καθώς οι Κινέζοι εξαγωγείς αναγκάστηκαν να ακυρώσουν τις παραγγελίες τους.

Σύμφωνα με τα Τελωνεία της Κίνας, οι συνολικές εισαγωγές της χώρας μειώθηκαν κατά 0,3% στα 220,1 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ τον Απρίλιο σε σχέση με ένα χρόνο πριν. Οι εισαγωγές της Κίνας από τις ΗΠΑ μειώθηκαν κατά 13,8% στα 12,6 δισεκατομμύρια δολάρια για την ίδια περίοδο. Αντίθετα οι συνολικές εξαγωγές της Κίνας αυξήθηκαν κατά 7,9% στα 315,7 δισεκατομμύρια δολάρια τον Απρίλιο από 292,5 δισεκατομμύρια δολάρια ένα χρόνο νωρίτερα, ταχύτερα από την ετήσια αύξηση 5,7% που καταγράφηκε το πρώτο τρίμηνο του τρέχοντος έτους. Οι Κινέζοι κατασκευαστές αύξησαν τις εξαγωγές προς τον Παγκόσμιο Νότο για να αντισταθμίσουν τη μείωση των αποστολών προς τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Πού απέστειλαν οι Κινέζοι κατασκευαστές τα ανεπιθύμητα προϊόντα τους κατά τη διάρκεια του εμπορικού πολέμου;.

Οι εξαγωγές της Κίνας προς το Βιετνάμ αυξήθηκαν κατά 22,5% σε ετήσια βάση, στα 17,1 δισεκατομμύρια δολάρια τον Απρίλιο. Ωστόσο, εάν δεν υπήρχε η «Ημέρα της Απελευθέρωσης», τα στοιχεία του Απριλίου θα μπορούσαν να είχαν διατηρήσει τον ρυθμό ανάπτυξης 15,6% του πρώτου τριμήνου, φτάνοντας τα 16,2 δισεκατομμύρια δολάρια. Αυτό σημαίνει ότι ο δασμολογικός πόλεμος του Τραμπ θα μπορούσε να είχε συμβάλει στην αύξηση των εξαγωγών της Κίνας προς το Βιετνάμ κατά 975 εκατομμύρια δολάρια τον περασμένο μήνα.

Σύμφωνα με αυτόν τον υπολογισμό, περίπου 10,9 δισεκατομμύρια δολάρια κινεζικών αγαθών δεν στάλθηκαν στις ΗΠΑ τον Απρίλιο. Η μείωση αντισταθμίστηκε πλήρως από τις αυξημένες εξαγωγές της Κίνας προς την Αφρική (2 δισεκατομμύρια δολάρια), τη Λατινική Αμερική (1,6 δισεκατομμύρια δολάρια), τη Σιγκαπούρη (1,8 δισεκατομμύρια δολάρια), την Ινδονησία (1,4 δισεκατομμύρια δολάρια), τη Γερμανία (1,2 δισεκατομμύρια δολάρια), το Βιετνάμ (975 εκατομμύρια δολάρια), τη Μαλαισία (972 εκατομμύρια δολάρια), την Ινδία (745 εκατομμύρια δολάρια) και την Ταϊλάνδη (714 εκατομμύρια δολάρια). Έγινε φανερό με αποδείξεις ποιος πράγματι είναι ο ισχυρός σε αυτήν την ιστορία.