ΧΡΗΜΑ (1)

                          Ποιος και πως δημιουργεί από το τίποτα το χρήμα; 

                         CBDCs:  Τα παιγνίδια Εξουσίας των Ελιτ.

Γράφει ο Δημήτρης Σκουτέρης

                                      Χρήμα και Εμπορικές Τράπεζες

Ποιος δημιουργεί το χρήμα; Η συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων θα απαντούσε «η κυβέρνηση» ή «η κεντρική τράπεζα». Ωστόσο, αυτή η αντίληψη είναι μια από τις πιο διαδεδομένες ψευδαισθήσεις. Αυτό γιατί το χρήμα που χρησιμοποιούμε στην καθημερινότητά μας, το 97% αυτού του χρήματος, δεν εκτυπώνεται από το κράτος, αλλά δημιουργείται από τις εμπορικές τράπεζες κάθε φορά που χορηγούν ένα δάνειο. Το γεγονός αυτό αποτελεί τη βάση ενός περίπλοκου συστήματος που έχει δώσει σε μια μικρή ελίτ τεράστια δύναμη και έλεγχο, και τώρα, με την εμφάνιση των ψηφιακών νομισμάτων των κεντρικών τραπεζών (CBDCs), αυτό το παιχνίδι εξουσίας μπαίνει σε μια κρίσιμη, ίσως και τελική, φάση.

Πόσο σημαντικό είναι να το κατανοήσουμε αυτό; Η κατανόηση του πώς δημιουργείται το χρήμα είναι το κλειδί για να ξεκλειδώσουμε το πώς μια μικρή ομάδα ανθρώπων απέκτησε τη δυνατότητα να ελέγχει τα πάντα, από την πολιτική και τα μέσα ενημέρωσης μέχρι τις μεγάλες επιχειρήσεις και τους πολέμους. Σε αυτό το άρθρο, θα φωτίσουμε αυτή την κρυφή διαδικασία και θα εξετάσει την επερχόμενη απειλή των CBDCs, καθώς και τις πιθανές αντιστάσεις που αναπτύσσονται.

                                Πώς Δημιουργείται Πραγματικά το Χρήμα;

Μέσω εμπειρικής έρευνας αποκαλύφθηκε αυτό που για αιώνες ήταν ένα καλά κρυμμένο μυστικό: οι τράπεζες δεν είναι απλά διαμεσολαβητές που παίρνουν τις καταθέσεις μας και τις δανείζουν σε άλλους. Αντιθέτως, κάθε φορά που υπογράφουμε ένα συμβόλαιο δανείου—είτε για ένα σπίτι, ένα αυτοκίνητο, είτε για μια επιχείρηση—η τράπεζα δημιουργεί το ποσό του δανείου από το τίποτα.

Ας το δούμε με ένα απλό παράδειγμα: Όταν ζητάμε ένα δάνειο 200.000 ευρώ για ένα σπίτι, η τράπεζα δεν μεταφέρει αυτό το ποσό από τον λογαριασμό κάποιου άλλου καταθέτη στον δικό μας. Απλά πληκτρολογεί το ποσό στον υπολογιστή της και το πιστώνει στον λογαριασμό μας. Αυτή η πράξη αυξάνει την συνολική προσφορά χρήματος στην οικονομία. Ενώ εμείς έχουμε μια νέα υποχρέωση (το δάνειο), η τράπεζα έχει δημιουργήσει ένα νέο περιουσιακό στοιχείο (το δάνειό μας) και, ταυτόχρονα, έχει δημιουργήσει ένα νέο χρήμα που δεν υπήρχε πριν.

Αυτή η διαδικασία είναι τόσο εξωφρενική που ο μέσος άνθρωπος αρνείται να την πιστέψει. Όμως, όπως η «εμπειρική έρευνα» απέδειξε είναι ο πυρήνας του σύγχρονου τραπεζικού συστήματος. Οι τρεις θεωρίες δημιουργίας χρήματος που κυριαρχούσαν για χρόνια—η «διαμεσολάβηση» (οι τράπεζες δανείζουν τις καταθέσεις), η «κλασματική αποθεματική τραπεζική» (οι τράπεζες πολλαπλασιάζουν τις καταθέσεις με βάση ένα ελάχιστο αποθεματικό) και η «δημιουργία πίστωσης»—είχαν συσκοτίσει την αλήθεια. Αποκαλύφθηκε πλέον ότι μόνο η τελευταία, η παλαιότερη και πιο σοκαριστική θεωρία, ήταν σωστή.....

Η αποκάλυψη αυτή ανατρέπει όσα πιστεύουμε για τη φύση του χρήματος. Δεν είναι ένα σταθερό μέσο ανταλλαγής που ελέγχεται από το κράτος. Είναι ένα ρευστό μέσο που δημιουργείται από ιδιωτικές οντότητες, τις τράπεζες, με σκοπό το κέρδος. Αυτό το προνόμιο είναι, το μεγαλύτερο που έχει δοθεί ποτέ σε μια μικρή ομάδα ανθρώπων και τους έχει επιτρέψει να συσσωρεύσουν ασύλληπτη δύναμη.

                               Τα CBDCs θα είναι η τελική παγίδα;

Εάν η δημιουργία χρήματος από τις τράπεζες ήταν το πρώτο κεφάλαιο της μεγάλης απάτης, τα Ψηφιακά Νομίσματα της Κεντρικής Τράπεζας (CBDCs) φαίνεται να αποτελούν το τελευταίο και πιο επικίνδυνο κεφάλαιο. Μετά από δεκαετίες που επέτρεψαν στις εμπορικές τράπεζες να κυριαρχούν, οι κεντρικές τράπεζες—έχουν μια περίεργη αλλά και «αντι-τραπεζική» ατζέντα. Αυτό γιατί  σχεδιάζουν να εισαγάγουν ένα νέο είδος χρήματος που θα αλλάξει ριζικά την οικονομία και την κοινωνία, τα CBDCs .

Στην ουσία πρόκειται για την ψηφιακή μορφή του επίσημου νομίσματος μιας χώρας (π.χ. του ευρώ ή του δολαρίου), ένα νόμιμο μέσο πληρωμής που εκδίδεται απευθείας από την κεντρική τράπεζα και αποτελεί χρέος της προς τον κάτοχό του . Απλοποιημένα, είναι το ψηφιακό αντίστοιχο του τραπεζογραμματίου, προσβάσιμο απευθείας από τον γενικό πληθυσμό.

Σήμερα, τα χρήματα στον τραπεζικό μας λογαριασμό είναι μια «ψηφιακή κατάθεση». Αυτά τα χρήματα είναι ένα χρέος της εμπορικής  τράπεζας προς εμάς. Ένα CBDC θα ήταν ένα χρέος της Κεντρικής Τράπεζας προς εμάς, ακριβώς όπως τα μετρητά που κρατάμε στο πορτοφόλι μας. Αυτή η διαφορά είναι θεμελιώδης, καθώς μεταφέρει την εγγύηση και την ασφάλεια του κράτους απευθείας στο ψηφιακό μας χρήμα .

Επαναλαμβάνω για την απόλυτη κατανόηση, ένα CBDC είναι μια ψηφιακή μορφή του εθνικού νομίσματος, που εκδίδεται και ελέγχεται απευθείας από την κεντρική τράπεζα. Σε αντίθεση με το σημερινό ψηφιακό χρήμα (όπως οι καταθέσεις στις εμπορικές τράπεζες), το CBDC θα ήταν μια άμεση υποχρέωση της κεντρικής τράπεζας προς τους πολίτες, παρακάμπτοντας τις εμπορικές τράπεζες. Αυτό μπορεί να ακούγεται σαν μια θετική εξέλιξη, αλλά ταυτόχρονα εγείρει τεράστιους κινδύνους.

Η κύρια απειλή των CBDCs είναι ο συγκεντρωτικός έλεγχος. Οι κεντρικές τράπεζες, και κατ’ επέκταση οι κυβερνήσεις, θα αποκτούσαν πλήρη και άμεσο έλεγχο στις οικονομικές συναλλαγές των πολιτών. Φανταστείτε ένα μέλλον όπου το κράτος θα μπορούσε:

• Να παρακολουθεί κάθε μας αγορά σε πραγματικό χρόνο.
• Να προγραμματίζει το χρήμα ώστε να έχει ημερομηνία λήξης, ενθαρρύνοντας έτσι τις δαπάνες και αποτρέποντας την αποταμίευση.
• Να επιβάλλει αρνητικά επιτόκια άμεσα στους λογαριασμούς των πολιτών.
• Να απαγορεύει ή να περιορίζει συγκεκριμένες δαπάνες, για παράδειγμα σε ανθυγιεινά προϊόντα ή σε ενέργεια που το κράτος θα θεωρεί «μη πράσινη».
• Να «παγώνει» χρήματα σε λογαριασμούς πολιτών που διαφωνούν με την κυρίαρχη αφήγηση ή τις πολιτικές της κυβέρνησης, όπως συνέβη με τους διαδηλωτές στο Καναδά το 2022.

Αυτό το επίπεδο ελέγχου μετατρέπει το χρήμα από ένα εργαλείο οικονομικής ελευθερίας σε ένα μέσο κοινωνικού ελέγχου, και υπό συνθήκες κοινωνικού καταναγκασμού. Η ιδιωτικότητα των συναλλαγών θα εξαφανιζόταν, και οι οικονομικές μας επιλογές θα ήταν άμεσα εξαρτημένες από τις επιταγές του κράτους. Αυτή η κίνηση είναι «το τελευταίο, απελπισμένο χτύπημα» των «δυνάμεων που είναι» για να παγιδεύσουν τους πολίτες σε ένα «παγκόσμιο τεχνο-γκουλάγκ». Είναι μια προσπάθεια να αντικαταστήσουν το τρέχον σύστημα, που βασίζεται στην «απάτη» της δημιουργίας χρήματος, με ένα νέο, που βασίζεται στον «απόλυτο έλεγχο» της χρήσης του. .

                       Η Αντίδραση και η Ελπίδα για το Μέλλον

Παρά το ζοφερό αυτό σενάριο η όποια επιλογή των CBDCs αντιμετωπίζει ήδη σοβαρή αντίσταση. Ορισμένοι κυβερνητικοί φορείς, όπως το Κογκρέσο των ΗΠΑ, αρχίζουν να αντιλαμβάνονται τους τεράστιους κινδύνους που ελλοχεύουν και να εκφράζουν σοβαρές δικομματικές αντιρρήσεις.

Η δύναμη του διαδικτύου και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης έχει ενημερώσει τους πολίτες σε πρωτοφανή επίπεδα. Η γνώση, που κάποτε ήταν προνόμιο λίγων, είναι πλέον διαθέσιμη σε εκατομμύρια ανθρώπους. Αυτή η ενημέρωση αυξάνει την καχυποψία και την αντίσταση απέναντι σε «μεγάλες ιδέες» που προωθούνται από οργανισμούς όπως το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ), όπως πχ  το μοντέλο XC του ΔΝΤ, μια πλατφόρμα που θα λειτουργούσε ως μεσάζων για παγκόσμιες ψηφιακές συναλλαγές, στοχεύοντας στην «συμπερίληψη» και στον κεντρικό έλεγχο.

Ωστόσο, αυτή η προσπάθεια των Δυτικών κυρίως φαίνεται να βρίσκεται σε σύγκρουση με τις εξελίξεις στον υπόλοιπο κόσμο. Τα κράτη των BRICS (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα, Νότια Αφρική, και τα νέα μέλη τους), σχεδιάζουν να αναπτύξουν ένα νέο παγκόσμιο εμπορικό νόμισμα που θα υποστηρίζεται από πραγματικά εμπορεύματα καθώς και από  τον χρυσός και το ασήμι. Αυτό το «σκληρό» χρήμα, σε αντίθεση με τα ψηφιακά και τα fiat νομίσματα, θα είναι ανεξάρτητο από τις διαθέσεις των κεντρικών τραπεζών και των κυβερνήσεων. Η στροφή αυτή αποτελεί μια απάντηση στην υπερβολική δύναμη του δολαρίου και μια προσπάθεια για ένα πιο δίκαιο, αποκεντρωμένο οικονομικό σύστημα.

Η σύγκρουση ανάμεσα στο δυτικό, κεντρικά ελεγχόμενο μοντέλο και στο αναδυόμενο, πολυπολικό μοντέλο είναι ορατή. Το 2024 όπως και 2025 είναι κομβικά έτη. Η εμπιστοσύνη στο δυτικό κατεστημένο έχει φτάσει σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα, και οι άνθρωποι αρχίζουν να αναζητούν εναλλακτικές. Η αντίσταση στα CBDCs, η αυξανόμενη δύναμη των BRICS και η αποκάλυψη της απάτης της δημιουργίας χρήματος αποτελούν σημάδια ότι ο αγώνας για την οικονομική ελευθερία δεν έχει χαθεί.

                                       Τελικά η Επιλογή είναι δική Μας

Η ιστορία της δημιουργίας χρήματος από τις τράπεζες δεν είναι απλώς μια οικονομική λεπτομέρεια· είναι η ιστορία του πώς παραδώσαμε την οικονομική μας ελευθερία σε μια μικρή ελίτ. Τώρα, αυτή η ελίτ προσπαθεί να κάνει το επόμενο βήμα: να πάρει τον απόλυτο έλεγχο μέσω των ψηφιακών νομισμάτων.

Όμως, το μυστικό είναι πλέον γνωστό. Το «τέλος» του παλιού συστήματος μπορεί να είναι κοντά, αλλά το μέλλον δεν είναι προκαθορισμένο. Η κατανόηση αυτών των κινδύνων και η αντίσταση σε αυτούς είναι απαραίτητη για να διασφαλίσουμε ότι οι μελλοντικές γενιές δεν θα ζήσουν σε έναν κόσμο όπου κάθε οικονομική τους κίνηση παρακολουθείται και ελέγχεται. Η μάχη για την ελευθερία του χρήματος είναι ουσιαστικά μια μάχη για την ίδια την ελευθερία μας.

Ο Δημήτρης Σκουτέρης είναι πολιτικός αναλυτής, skouterisd@gmail.com, https://www.facebook.com/dimitris.skouteris.94, @dim1956.bsky.social, @skouterisd, https://skouterisd.blogspot.com.