BRICS

 

    ΟΙ ΗΓΕΤΕΣ ΤΩΝ BRICS ΣΤΕΛΝΟΥΝ ΗΧΗΡΟ ΜΗΝΥΜΑ ΣΤΟΝ ΤΡΑΜΠ .

                              Γράφει ο Δημήτρης Σκουτέρης

Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση κατόπιν πρωτοβουλίας του Προέδρου της Βραζιλίας Luiz Inácio Lula da Silva, ο οποίος για το 2025 ασκεί την προεδρία  των BRICS, πραγματοποιήθηκε στις 8 Σεπτεμβρίου μια διαδικτυακή συνάντηση των ηγετών της ομάδας, προκειμένου και συμβολικά να σταλεί μήνυμα στον Τραμπ. Μεταξύ των άλλων συμμετείχαν οι ηγέτες της Κίνας, της Αιγύπτου, της Ινδονησίας, του Ιράν, της Ρωσίας της Νότιας Αφρικής, καθώς και ο Πρίγκιπας Διάδοχος των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, ο Υπουργός Εξωτερικών της Ινδίας και ο Αναπληρωτής Υπουργός Εξωτερικών της Αιθιοπίας.

 Αντιμέτωποι με την αυξανόμενη διεθνή αστάθεια, τόσο στον οικονομικό, όσο και στον πολιτικό τομέα, όλες οι χώρες BRICS επιβεβαίωσαν κατά τη συνάντηση  τη δέσμευσή τους στη διατήρηση και την ενίσχυση της πολυμέρειας, καθώς και στη μεταρρύθμιση των διεθνών θεσμών. Οι χώρες του μπλοκ διεξήγαγαν μια ολοκληρωμένη αξιολόγηση της τρέχουσας παγκόσμιας κατάστασης. Υπήρξε συναίνεση σχετικά με την ανάγκη να προχωρήσουμε προς μια πιο δίκαιη, ισορροπημένη και χωρίς αποκλεισμούς διεθνή τάξη, ικανή να αντικατοπτρίζει τους συνεχιζόμενους μετασχηματισμούς και να ανταποκρίνεται πιο αποτελεσματικά στις απαιτήσεις του Παγκόσμιου Νότου.

Η συνάντηση ήταν επίσης μια ευκαιρία για ανταλλαγή απόψεων σχετικά με τον τρόπο αντιμετώπισης των κινδύνων που συνδέονται με την επανεμφάνιση μονομερών μέτρων, συμπεριλαμβανομένου του διεθνούς εμπορίου, και σχετικά με τον τρόπο επέκτασης των μηχανισμών αλληλεγγύης, συντονισμού και εμπορίου μεταξύ των χωρών BRICS. Η Σύνοδος Κορυφής παρείχε επίσης την ευκαιρία για ανταλλαγή απόψεων ενόψει της 80ής Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών (Νέα Υόρκη, από 23/9), της COP-30 (Μπελέμ, από 11/6) και της Συνόδου Κορυφής των Ηγετών της G20 (22-23/11). Η ομάδα θα παραμείνει προσηλωμένη στην ενεργό συμβολή στην ειρήνη, στην υπεράσπιση της πολυμερούς προσέγγισης και στην οικοδόμηση συλλογικών λύσεων στις παγκόσμιες προκλήσεις.

Οι BRICS αντιπροσωπεύουν ένα εναλλακτικό ήθος που βασίζεται στη διαβούλευση, τις κοινές συνεισφορές και τα κοινά οφέλη.

Ο μηχανισμός συνεργασίας των BRICS αποτελεί βασική πλατφόρμα αλληλεγγύης και συνεργασίας μεταξύ αναδυόμενων αγορών και αναπτυσσόμενων χωρών. Αντιμέτωποι με τον αυξανόμενο ηγεμονισμό, τη μονομερή προσέγγιση και τον προστατευτισμό, οι BRICS, ως «το πρώτο κλιμάκιο του Παγκόσμιου Νότου», επιμένουν στην προώθηση του ανοιχτού πνεύματος, της συμπερίληψης, της συνεργασίας και των αμοιβαία επωφελών αποτελεσμάτων για την οικοδόμηση μιας κοινότητας με κοινό μέλλον για την ανθρωπότητα.

Ο Πρόεδρος Xi Jinping κατά την διάρκεια της Συνάντησης είχε εις βάθος ανταλλαγές απόψεων με τους άλλους συμμετέχοντες ηγέτες σχετικά με το τρέχον οικονομικό περιβάλλον, το πολυμερές σύστημα, τη συνεργασία των BRICS και σημαντικά ζητήματα αμοιβαίου ενδιαφέροντος. Οι BRICS είναι μια αναδυόμενη δύναμη που εκπροσωπεί τον Παγκόσμιο Νότο και υποστηρίζει την αμεροληψία και την απονομή δικαιοσύνης στην παγκόσμια διακυβέρνηση. Είναι μια ομάδα που δεν επιδιώκει κυριαρχία αλλά συνεργασία, όχι αντιπαράθεση αλλά συντονισμό, και δεν στοχεύει στην αμφισβήτηση αλλά στη μεταρρύθμιση.

Οι BRICS  υποστηρίξουν την πολυμέρεια και επιθυμούν να διαφυλάξουν τη διεθνή δικαιοσύνη , ενώ επιδιώκουν να υποστηρίξουν την ανοιχτότητα και τις αμοιβαία επωφελείς προσπάθειες και να διατηρήσουν τη διεθνή οικονομική και εμπορική τάξη να υποστηρίξουν την ενότητα και τη συνεργασία και να οικοδομήσουν συνέργεια για κοινή ανάπτυξη.

Οι δευτερογενείς κυρώσεις εμποδίζουν την ενίσχυση των εμπορικών δεσμών μεταξύ των χωρών, δήλωσε ο πρόεδρος της Βραζιλίας Λουΐς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα και συνέχισε «Η εισαγωγή εξωεδαφικών μέτρων απειλεί τους θεσμούς μας, οι δευτερογενείς κυρώσεις περιορίζουν την ελευθερία μας να ενισχύσουμε το εμπόριο μεταξύ φιλικών χωρών, το "διαίρει και βασίλευε" είναι η νέα στρατηγική μονομερούς δράσης και οι BRICS πρέπει να δείξουν ότι η συνεργασία είναι πάνω απ' όλα»

«Όσον αφορά την Ουκρανία, είναι απαραίτητο να ανοίξει ο δρόμος για μια ρεαλιστική διευθέτηση που θα λαμβάνει υπόψη τα νόμιμα συμφέροντα ασφάλειας όλων των μερών», δήλωσε ο Λούλα ντα Σίλβα.

« Η εμπιστοσύνη στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ ως φορέα επίλυσης διαφορών έχει χαθεί»,…. «Υπήρξε άμεσος αρνητικός αντίκτυπος στο σύστημα του ΟΗΕ, ιδίως στο Συμβούλιο Ασφαλείας. Η μείωση της εμπιστοσύνης σε αυτό έχει ωθήσει πολλά κράτη να απαιτήσουν ολοκληρωμένες μεταρρυθμίσεις του Συμβουλίου» …..«Η σημασία των BRICS ως εξέχοντος διεθνούς φόρουμ αυξάνεται. Προωθεί σταθερά την εποικοδομητική συνεργασία μεταξύ των κρατών με βάση τις αρχές του αμοιβαίου σεβασμού» δήλωσε ο Αιγύπτιος πρόεδρος Αμπντέλ Φατάχ Σίσι.

Ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ δήλωσε κατά τη διάρκεια της έκτακτης διαδικτυακής συνόδου κορυφής των BRICS τη Δευτέρα ότι συμμερίζεται τη θέση της Βραζιλίας για την ουκρανική κρίση: «Ο πρόεδρος Λούλα μίλησε για την ουκρανική κρίση και τη σύγκρουση στη Λωρίδα της Γάζας. Συμφωνώ με τη θέση της Βραζιλίας, είμαι βέβαιος ότι είμαστε όλοι ενωμένοι σε αυτά τα ζητήματα» …Οι BRICS θα αντέξουν στη δοκιμασία των διεθνών αναταραχών και θα συνεχίσουν τη βιώσιμη και μακροπρόθεσμη ανάπτυξή τους…«Πρέπει να αξιοποιήσουμε τα δυνατά μας σημεία, να εμβαθύνουμε την πρακτική συνεργασία και να επιτύχουμε πιο καρποφόρα αποτελέσματα σε τομείς όπως το εμπόριο, τα χρηματοοικονομικά, η επιστήμη και η τεχνολογία», πρόσθεσε ο Κινέζος πρόεδρος.

«Ορισμένες χώρες εξαπολύουν συνεχώς εμπορικούς και δασμολογικούς πολέμους, κάτι που επηρεάζει σοβαρά την παγκόσμια οικονομία και υπονομεύει τους διεθνείς εμπορικούς κανόνες», δήλωσε επίσης ο Σι.

Οι BRICS πρέπει να αναλογιστούν τον ρόλο τους στη διαμόρφωση της παγκόσμιας οικονομικής ανάπτυξης, στην καταπολέμηση της φτώχειας και στην τήρηση της αρχής της πολυμερούς προσέγγισης, δήλωσε ο πρόεδρος της Νότιας Αφρικής Cyril Ramaphosa κατά τη διάρκεια της διαδικτυακής συνόδου κορυφής των BRICS. Τόνισε επίσης: «Η Νότια Αφρική υποστηρίζει την πρωτοβουλία για τη μεταρρύθμιση του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ) και οι χώρες BRICS θα πρέπει να υποστηρίξουν τις αλλαγές στο επίπεδο αυτού του οργανισμού,….Το παγκόσμιο εμπόριο υφίσταται σεισμικές αλλαγές που δημιουργούν όχι μόνο προκλήσεις αλλά και ευκαιρίες για την αναμόρφωση της παγκόσμιας οικονομίας….Η Νότια Αφρική υποστηρίζει τις πρωτοβουλίες των BRICS για την ενίσχυση της οικονομικής ανθεκτικότητας των κρατών μελών, πρόσθεσε ο Ramaphosa.

Οι διεθνείς οργανισμοί που έχουν σχεδιαστεί για να δώσουν φωνή σε όλα τα έθνη έχουν πολύ συχνά παρεμποδιστεί. Σε αυτό το πλαίσιο, οι BRICS αντιπροσωπεύουν ένα εναλλακτικό ήθος: ένα ήθος που βασίζεται στη διαβούλευση, τις κοινές συνεισφορές και τα κοινά οφέλη.

Η ουσία της συνεργασίας των BRICS αντιμετωπίζει τις διαφορετικές ανάγκες των μελών τους. Αποδεικνύοντας πώς οι BRICS μπορούν να αξιοποιήσουν την πρωτοποριακή καινοτομία για ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς, η Κίνα έχει προωθήσει πρωτοβουλίες στην τεχνολογία, τον ψηφιακό μετασχηματισμό και τον βιομηχανικό εκσυγχρονισμό στο πλαίσιο των BRICS. Η έναρξη του Κέντρου Ανάπτυξης και Συνεργασίας Τεχνητής Νοημοσύνης Κίνας-BRICS και του Δικτύου Συνεργασίας Ψηφιακού Οικοσυστήματος των BRICS σηματοδοτούν ότι η τεχνολογική πρόοδος δεν χρειάζεται να μονοπωλείται από μια χούφτα έθνη.

Αντίθετα, μπορεί να χρησιμεύσει ως ένα κοινό εργαλείο για τη μείωση των αναπτυξιακών κενών. Από τα αιολικά πάρκα της Βραζιλίας μέχρι τα ηλιακά έργα της Νότιας Αφρικής, η συνεργασία των BRICS — συχνά με κινεζικές επενδύσεις και τεχνογνωσία — έχει προσφέρει απτές συνεισφορές στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και την ανθεκτικότητα στο κλίμα. Το αυξανόμενο χαρτοφυλάκιο πράσινων ομολόγων της Νέας Τράπεζας Ανάπτυξης τοποθετεί περαιτέρω το μπλοκ ως μοχλό ανάπτυξης χαμηλών εκπομπών άνθρακα σε μια εποχή που ο πλανήτης το χρειάζεται απεγνωσμένα.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ 

Aυτό που προέκυψε από τη συνάντηση δεν είναι ένα μπλοκ που στρέφεται εναντίον ενός άλλου, αλλά μια κοινότητα που εργάζεται προς ένα κοινό μέλλον για την ανθρωπότητα. Είναι μια φιλοδοξία που βασίζεται στην πεποίθηση ότι η ειρήνη και η ευημερία είναι αδιαίρετες, ότι οι λύσεις χωρίς αποκλεισμούς δεν είναι μόνο πιο δίκαιες αλλά και πιο αποτελεσματικές. 

Τελικά η ενότητα είναι δυνατή χωρίς ομοιομορφία αλλά με ποικιλομορφία. Οι BRICS καλωσορίζουν όσους είναι πρόθυμοι να συνεργαστούν, όχι με βάση την ιδεολογία αλλά με βάση την κοινή επιδίωξη της ανάπτυξης και της αξιοπρέπειας. Η ομάδα των χωρών είναι έτοιμη να συνεργαστεί με άλλα μέρη για να ενεργήσει περαιτέρω στο πνεύμα του ανοιχτού πνεύματος, της συμπερίληψης και της αμοιβαία επωφελούς συνεργασίας  και να εργαστεί από κοινού για έναν πιο δίκαιο και εύτακτο πολυπολικό κόσμο.

*Ο Δημήτρης Σκουτέρης είναι πολιτικός αναλυτής, skouterisd@gmail.com, https://www.facebook.com/dimitris.skouteris.94, @dim1956.bsky.social, @skouterisd, https://skouterisd.blogspot.com.